Stikstof-app nu ook voor Noordelijke akkerbouwers
Stikstof. Het houdt de gemoederen de laatste jaren flink bezig in Nederland. De eerste gedachte gaat dan naar de veeteelt. Maar ook de akkerbouw heeft een stikstof uitdaging. Akkerbouwers hebben stikstof van dierlijke mest en kunstmest nodig om hun gewassen te laten groeien. Ook dat moet beter gedoseerd, omdat het teveel aan stikstof via de bodem in het grondwater terecht komt.
“Nu al vindt de Europese Commissie dat de concentratie nitraten in grondwater omlaag moet. Ik voorspel je dat in 2027 het Malieveld in Den Haag vol staat met akkerbouwers van de zandgronden. Dan gaan we hetzelfde zien als nu bij de veeteelt. Tenzij we in actie komen”, zegt Geert Jan van der Burgt van het POP3-project Evergreen Akkerbouw Noord-Nederland en ontwikkelaar van de stikstof-app NDICEA.
In het noorden is het kouder
Van der Burgt noemt NDICEA een bezinning- en planningsinstrument. “Je moet er echt voor gaan zitten. Het is geen app op de telefoon waar je als landbouwer even naar kijkt terwijl je met je rechterhand de tractor bestuurt.” www.ndiceaweb.eu is een online stikstofplanner die akkerbouwers een schat aan informatie levert. Over de eigenschappen van de grond. Over hoe groenbemesters de organische stof en stikstofhuishouding verbeteren en biodiversiteit verhogen. Over de haalbaarheid en verwachte opbrengst van gewassen. En over de hoeveelheid mest die nodig is tijdens de groei en de hoeveelheid stikstof die achterblijft na de oogst.
Evergreen Akkerbouw Noord-Nederland wilde de app verbeteren voor akkerbouwers in het Noorden. “We zagen dat landelijke gegevens voor Noordelijke akkerbouwers niet voldoende waren. Er worden hier op kleigrond andere gewassen verbouwd dan in Flevoland en Zeeland. Daarnaast is het in het Noorden gemiddeld iets kouder dan in de rest van het land.” Van der Burgt wilde een nieuwe versie van de website-app maken die ook passend is voor Noordelijke akkerbouwers. Met POP3-subsidie voor plattelandsontwikkeling werden 2 jaar lang veldproeven gedaan met groenbemesters op Noordelijke landbouwgrond. Met de resultaten werd de app verder ontwikkeld.
Stikstofmest steeds duurder
“Op acht velden die specifiek zijn voor Noord-Nederland hebben we proeven gedaan met groenbemesters, gewassen en mest. We hebben alle gegevens van de afgelopen 2 jaar betrokken bij de analyse. Met informatie over het recente verleden van een perceel kunnen we ook over de langere termijn voorspellingen doen. Het zaaien van groenbemesters is belangrijk om je grond gezond te houden en stikstof vast te houden. We hebben geleerd dat iedere week telt. Zodra een gewas geoogst is moet de groenbemester gezaaid worden, dat levert het beste resultaat op. Ook kregen we inzichten in de hoeveelheid mest die nodig is om een gewas goed te laten groeien. Het kan vaak minder, zodat er minder resterende stikstof wegvloeit naar het grondwater. Dat levert akkerbouwers ook financieel voordeel op. Stikstofkunstmest wordt steeds duurder, er is veel energie nodig om het te maken.”
Er is meer urgentie nodig
Van der Burgt is tevreden over het verloop van de proef: "Het leverde waardevolle informatie op. We hebben nu een laagdrempelige app die akkerbouwers inzichten rondom stikstof geeft. Dat geldt nu ook voor Noordelijke akkerbouwers. Sinds de start zijn er 180 gebruikers aangesloten bij NDICEA. Ik ben tevreden met dit aantal, maar we zijn er nog lang niet. De website geeft inzicht in waar de pijnpunten zitten met betrekking tot stikstof en organische stof. Maar dat gaat de akkerbouw in Nederland niet redden. We hebben meer urgentie nodig. Bij de akkerbouwers en de overheid. Met NDICEA hebben we een goed vertrekpunt. De app gaat de komende jaren steeds meer informatie opleveren. Nu al weten we dat er gewassen zijn die zonder aanvullende stikstof uit mest kunnen groeien. In combinatie met groenbemesters die natuurlijke stikstof produceren. Dat is de toekomst. Daar gaan we naar toe. Akkerbouw die duurzaam en biodivers is.”
Evergreen heeft Noordelijke akkerbouwers waardevolle inzichten gegeven in hun specifieke situatie. Heb jij ook ideeën voor plattelandsontwikkeling in het Noorden? Lees meer over het nieuwe Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) en de beschikbare subsidies op de programmapagina GLB 23-27.
Dit project is mede mogelijk gemaakt door Europese subsidie uit het POP3-programma (Plattelandsontwikkelingsprogramma).