Just Transition Fund (JTF)

Wat is het doel van het programma?

Voor de energietransitie zijn grote investeringen nodig: in duurzame producten (zoals schone brandstof), processen, onderzoek, innovatie en scholing, én in de samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven en overheid. Zo worden - door het stopzetten van de gaswinning in Groningen en de CO2-reductie in het noorden – naar schatting zo’n 20.000 banen in Noord-Nederland geraakt. Tegelijkertijd biedt de transitie ook kans op nieuwe banen en economische activiteiten. Klik op ‘Lees meer’ en kom erachter hoe het noorden met het Programma JTF op deze kansen inspringt.

Het Just Transition Fund (JTF) is een Europees fonds voor gebieden die het zwaarst worden getroffen door de overgang naar een groene economie. Hiermee wil de Europese Unie de sociaal-economische ongelijkheid verkleinen. Het JTF komt voort uit de Europese Green Deal, die moet zorgen voor een klimaatneutraal Europa in 2050.

330 miljoen euro voor Noord-Nederland

Met het Programma JTF kunnen we in Nederland in totaal 623 miljoen euro inzetten om de economische en sociale gevolgen van de energietransitie op te vangen. Ook werken we hiermee aan een groene economie die bijdraagt aan de brede welvaart, mét nieuwe werkgelegenheid. De provincie Groningen is samen met de gemeente Emmen de grootste van de zes regio’s in ons land die aanspraak maken op het JTF. De andere regio’s zijn IJmond, Groot-Rijnmond, Zeeland, West Noord-Brabant en Zuid-Limburg.

Voor Noord-Nederland is er 330 miljoen euro beschikbaar. Tot 2027 gaan er meerdere subsidies open binnen het noordelijke Programma JTF. De partners binnen dit programma zijn: de provincies Groningen, Drenthe en Fryslân, de gemeente Emmen en de Arbeidsmarkttafel Noord-Nederland (een publieke samenwerking tussen de drie noordelijke Arbeidsmarktregio’s (dit zijn de gemeente en het UWV) en de drie noordelijke provincies). Het SNN verzorgt de uitvoering van dit programma, in de vorm van subsidies.

Besluiten over toekenningen van subsidies vinden plaats op basis van adviezen van onafhankelijke experts uit de Deskundigencommissie. Het Monitoringscomité houdt toezicht op de voortgang van het Programma JTF 2021-2027.

Voor wie?

De sectoren die direct getroffen worden door het stoppen van de gaswinning zijn bijvoorbeeld de productie en distributie van handel in aardgas. Daarnaast heeft het veel impact op de industrie, met name de procesindustrie, een belangrijke banenmotor in Noord-Nederland. Ook zijn er de indirect getroffen sectoren, zoals de industriële dienstverleners en de toeleveranciers van de direct getroffen bedrijven. 

Met het Europese geld uit het JTF kunnen onder meer het Noord-Nederlandse bedrijfsleven, kennisinstellingen, overheden (zoals sociale diensten en werkplaatsen) en werkgever- en werknemersorganisaties aan de slag met de transitie naar een fossielvrije economie mét nieuwe werkgelegenheid. Het betreft het hele bedrijfsleven in het noorden: van grote ondernemingen tot mkb’ers, van innovatieve start-ups tot zzp’ers, van toeleveranciers tot producenten. Partijen kunnen met elkaar samenwerken óf juist de samenwerking opzoeken met kennis- en onderwijsinstellingen, van mbo tot wo. 

Drie sporen in het regioplan

Alle zes de JTF-regio’s in Nederland stellen een eigen regioplan op. De ministeries van Economische Zaken en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bundelen deze regioplannen tot een nationaal JTF-plan. Op dit moment wordt gewerkt aan de laatste versie van dit plan. Naar verwachting gaan de eerste subsidies uit dit plan open vanaf begin 2023. Op de pagina Programma JTF 2021-2027 kun je meer lezen over wanneer welke subsidie opengaat.

In het regioplan worden drie sporen uitgewerkt die verdere invulling geven aan het programma en die nauw met elkaar samenhangen: 

1. Nieuw economisch perspectief
   Binnen dit spoor gaat het om het vernieuwen van de economie en het versterken van het kennis- en innovatiesysteem. 
2. Groen perspectief
   Binnen dit spoor staat het benutten van kansen uit de vergroening centraal, in nauwe samenhang met spoor 1.
3. Menselijk kapitaal en maatschappelijk perspectief
   Via dit spoor worden, ondersteunend aan spoor 1 en 2, acties uitgezet die gericht zijn op het versterken van het menselijk kapitaal.

Meer weten over het JTF?

Verdiepende informatie over het Programma JTF vind je op de Europese webpagina over het JTF of lees je in onderstaande downloads:

• Download bestand: JTF Programma Nederland – Conceptversie EC (maart 2022) (PDF)
• Download bestand: JTF Regioplan - Publieksversie (PDF)
• JTF Regioplan – Volledige versie

De programma’s EFRO en JTF worden in fases opengesteld met subsidies in de vorm van tenders en open inschrijvingen. Daarbij neemt de Deskundigencommissie de inhoudelijke beoordeling van de ingediende subsidieaanvragen voor haar rekening. Zij adviseert de managementautoriteit over de toekenning van de subsidie. Dit doet zij op basis van de landelijk afgesproken selectiecriteria. Het SNN toetst de aanvragen vervolgens op basis van (subsidie)technische en beleidsmatige criteria. Op deze pagina lees je wat de Deskundigencommissie precies doet en wie er in deze commissie zitten. 

Wat doet de Deskundigencommissie?

Het adviseren over aanvragen is de kerntaak van de Deskundigencommissie. Daarnaast kan de Deskundigencommissie een rol spelen in andere fases van het subsidieproces. Zo kan de Deskundigencommissie ook gevraagd worden te reflecteren op (ontwerp)aanvragen van potentiële aanvragers of kan de commissie een tussentijdse beoordeling geven op projecten in uitvoering. Dit verschilt per type openstelling en project. De Deskundigencommissie komt gemiddeld één keer per maand bij elkaar, afhankelijk van het aantal openstellingen en aanvragen.

De afgelopen jaren is de rol van de Deskundigencommissie steeds verder doorontwikkeld. Het SNN werkt sinds 2014 met een externe Deskundigencommissie. Uit een evaluatie, uitgevoerd door de Rijksuniversiteit Groningen, blijkt dat deze werkwijze succesvol is. De Deskundigencommissie heeft een belangrijke rol als poortwachter en garandeert hiermee een selectie van kwalitatief hoogstaande projecten. 

De werkwijze van de Deskundigencommissie heeft er onder andere aan bijgedragen dat de kwaliteit van voorgelegde projecten in de loop van het EFRO-programma 2014-2020 duidelijk is verbeterd. De komende jaren zullen we, onder meer op basis van feedback en advies van de Deskundigencommissie, de werkwijze en rollen van de Deskundigencommissie verder blijven ontwikkelen.

Hoe beoordeelt de Deskundigencommissie subsidieaanvragen?

De Deskundigencommissie beoordeelt de subsidieaanvragen door een kwalitatieve sterkte-zwakteanalyse te doen, waarbij specifieke elementen het verschil kunnen maken tussen een positieve of negatieve beoordeling. Bij de beoordeling wordt ook rekening gehouden met de hoogte van het aangevraagde subsidiebedrag. 

Subsidievoorwaarden

De Deskundigencommissie beoordeelt de subsidieaanvragen op de volgende zes beoordelingscriteria, waarvan één criterium alleen van toepassing is op JTF: 

1. De bijdrage aan de doelstellingen van het programma en de openstelling (en het geldende beleid);
2. De bijdrage aan duurzame ontwikkeling en maatschappelijke impact (in het kader van de klimaattransitie);
3. De mate van sociaaleconomische integraliteit van het voorstel (alleen JTF);
4. Het financiële en economische toekomstperspectief van een project;
5. De (sociale) innovativiteit van een project;
6. De kwaliteit van een aanvraag.

Het beoordelingskader

In elke openstelling nemen we een uitwerking van de selectiecriteria op. Deze uitwerking zorgt ervoor dat de aanvragen die worden geselecteerd een positieve bijdrage leveren aan de programmadoelstellingen en overeenkomen met het type project dat we zoeken. De uitwerking van de beoordelingscriteria is gebaseerd op de beoordelingskaders van de programma’s EFRO en JTF, zoals goedgekeurd door het Comité van Toezicht van EFRO en het Monitoringscomité van JTF. De beoordelingskaders bieden enige ruimte om te variëren in de toepassing van de beoordelingscriteria per openstelling.

Het maximaal te behalen punten

Naast een uitwerking van de beoordelingscriteria wordt voor elk criterium een maximum score per aanvraag opgenomen in de openstelling. Het totaal van de scores op elk criterium tellen we op, met minimaal 0 en maximaal 100 punten. Alleen projectvoorstellen met een minimale totaalscore van ’70 punten worden positief beoordeeld. Daarnaast geldt als uitsluitingsvoorwaarde dat per beoordelingscriterium minimaal 50% van het maximaal te behalen aantal punten moet worden behaald.

De beoordeling

De Deskundigencommissie gebruikt voor het scoren van punten per criterium een 5-puntsschaal voor een Call (first-come first-serve) en een 7-puntsschaal voor een Tender (ranking). De schaal loopt van ‘heel slecht’ tot ‘uitstekend’. De beoordeling wordt vervolgens omgezet in een puntenscore per criterium, waarbij de afstand tussen de verschillende categorieën gelijk is (afrondingsverschillen uitgezonderd).

Voorbeeld 5-puntsschaal:

‘heel slecht’    0    1    2    3    4    ‘uitstekend’

Wanneer maximaal 20 punten te scoren zijn op een criterium, is de score-toekenning als volgt: 

0 = 0 punten
1 = 5 punten
2 = 10 punten
3 = 15 punten
4 = 20 punten

Voorbeeld 7-puntsschaal:

‘heel slecht’    0    1    2    3    4    5    6    ‘uitstekend’

Wanneer maximaal 35 punten te scoren zijn op een criterium, is de score-toekenning als volgt: 

0 = 0 punten
1 = 6 punten
2 = 12 punten
3 = 18 punten
4 = 23 punten
5 = 29 punten
6 = 35 punten

Wie zitten er in de Deskundigencommissie?

• Jouke van Dijk (voorzitter)
• Jochen Mierau (vicevoorzitter)
• Ad Meijwaard
• Aleid Brouwer
• André Faaij
• Anneke Haar
• Anuradha Mahabir
• Ate van der Meer
• Betty Johanns
• Derren de Jong
• Eduard Klasen
• Egberdien ten Brink
• Femmia Haverkamp
• Hans Reijs
• Jan Post
• Jeroen Rijnhart
• Margo Verhagen
• Marion Arends
• Peter Jan Cool
• Piet Nienhuis
• Rudy Dijkstra
• Tanja Kuiphuis
• Ton Driessen

Data vergaderingen deskundigencommissie 2024

De Deskundigencommissie vergadert in 2024 op:

• 18 januari
• 15 februari
• 14 maart
• 18 april
• 16 mei
• 13 juni 
• 11 juli
• 12 september 
• 17 oktober
• 14 november
• December: ntb

Let op: Heb je voor één van deze data je project ingediend? Dan is een behandeling in de eerstvolgende vergadering niet gegarandeerd. Uiteraard doen wij ons best om alle aanvragen zo snel mogelijk te behandelen. Afhankelijk van het aantal aanvragen en de capaciteit van de commissie worden de projecten in de vergaderingen geagendeerd.

• Download bestand: JTF 2021-2027 - Beoordelingskader (PDF)

Bekijk hier de veelgestelde vragen over het Just Transition Fund

Wat is het Just Transition Fund?

• Wat is JTF?

  Het Just Transition Fund (JTF) is een Europees fonds voor gebieden die het zwaarst worden getroffen door de overgang naar een groene economie. Het JTF komt voort uit de Europese Green Deal, die moet zorgen voor een klimaatneutraal Europa in 2050. Met het JTF programma wil de Europese Unie de sociaal-economische ongelijkheid verkleinen die als gevolg van de energietransitie optreedt.
  
  Voor Noord-Nederland is er 330 miljoen euro beschikbaar binnen het JTF-programma. Tot 2027 gaan er meerdere subsidies open.
  
  Samenwerkende partners
  De partners binnen dit programma zijn: de provincies Groningen, Drenthe en Fryslân, de gemeente Emmen en de Arbeidsmarkttafel Noord-Nederland (een publieke samenwerking tussen de drie noordelijke Arbeidsmarktregio’s (dit zijn de gemeente en het UWV) en de drie noordelijke provincies). Het SNN verzorgt de uitvoering van dit programma, in de vorm van subsidies.

  Lees hier over het JTF.

• Wat is de RIS3?

  De RIS3 is dé innovatiestrategie van en voor Noord-Nederland. In deze innovatiestrategie staan 4 grote ontwikkelingen – transities – centraal:
  
  - van een lineaire naar een circulaire economie;
  - van zorg naar (positieve) gezondheid;
  - van fossiele naar hernieuwbare energie;
  - van analoog naar digitaal.
  
  Deze transities zijn geen doel op zich, maar bieden ontwikkelkansen voor een duurzame en brede welvaart in Noord-Nederland. Deze kansen willen we als regio de komende jaren benutten. Dit doen we onder andere samen met mkb’ers, grote bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen, netwerk- en clusterorganisaties, maatschappelijke organisaties en eerstelijnsorganisaties (zoals Ik Ben Drents Ondernemer, Ynbusiness en GroBusiness).
  
  Het Europese subsidieprogramma JTF en de beschikbare subsidies sluiten naadloos aan bij de doelstellingen van de RIS3. Binnen dit programma draagt subsidie bij aan met name de transitie van fossiele naar hernieuwbare en groene energie én daarmee een klimaatneutrale toekomst.

  Wat houden deze 4 transities exact in? En hoe gaan we als regio deze kansen de komende jaren benutten? Anders gezegd: waar gaan we in het Noorden de komende jaren voor en naar welke innovatieve ideeën en oplossingen zijn we op zoek? 
  
  Lees meer op deze pagina.