VRelax bestrijdt pijn en stress met virtual reality: 'meer brillen en minder pillen'

VRelax bestaat sinds 2019 en doet inmiddels zaken met bijna 250 ziekenhuizen en instellingen voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ) in Nederland. Het doel is dat dit jaar alle GGZ-instellingen en ziekenhuizen bekend zijn met wat deze onderneming doet: 360 graden-videobeelden met slimme interacties en oefeningen gebruiken als medicijn.

Dat zegt oprichter en algemeen directeur Stefan Vogelzang (40). De geboren Leekster praat vol overtuiging en doelgerichtheid over het snelgroeiende bedrijf. Hij heeft zelf een creatieve achtergrond aan de Hanzehogeschool, afgestudeerd als brand- en designmanager en is tijdens de opleiding al een bedrijfje gestart in de fotografie en grafische vormgeving.

Aan het werk voor Nike en Audi

In 2009 gaat Vogelzang aan de slag als camera-operator om zich te bekwamen in het maken van 360 graden-beelden. Ruim vier jaar lang trekt hij de hele wereld over om voor grote mondiale merken als Nike, Louis Vuitton, Audi en Emirates te werken.

Vanuit deze ervaring ontstond begin 2014 VIEMR. Gericht op 360 graden videoproductie met slimme virtual reality (VR) en augmented reality-oplossingen. ‘Dit was heel commercieel werken met veel stress en strakke deadlines. Het moest altijd gisteren klaar.’ Dat bevalt Vogelzang na een aantal jaren niet meer en in overleg met zijn vriend en collega Fabian Debats verleggen ze de focus naar zorg en educatie.

Twee nieuwe bedrijven

Dat leidt tot de start van twee nieuwe bedrijven: VRelax en Enatom. Bij de laatste scannen en visualiseren ze in samenwerking met het UMCG en universiteiten echte lichamen in driedimensionale modellen voor een anatomielesboek. En VRelax maakt gebruik van het principe van 360 graden-video.

‘Het zorgsysteem in Nederland is niet houdbaar. Het loopt qua kosten de spuigaten uit en de verwachting is nu dat in 2040 twee miljoen handen nodig zijn aan het bed. Dat lukt nooit. Organisaties zoeken naar oplossingen hiervoor en daar passen wij goed in’, stelt een zeer ontspannen Vogelzang. Hij heeft een pakkende missie. ‘Meer brillen en minder pillen in de zorg, want preventie is het beste medicijn.'

De basis is gelegd tijdens een presentatie in 2017 in het UMCG. Professor psychiatrie Wim Veling had direct interesse. Met een pilot-applicatie is een wetenschappelijk onderzoek gestart waarbij de VRelax-app vergeleken werd met traditionele ontspanningsoefeningen als yoga en geleide meditatie. De app scoorde direct betere resultaten.

Recentere onderzoeken naar de 360 graden-videotoepassing laten volgens Vogelzang zien dat respondenten binnen tien minuten veertig procent minder stress ervaren ten opzichte van reguliere ontspanningsoefeningen. ‘Toen we in 2019 de resultaten van het eerste onderzoek wisten zijn we VRelax gestart, omdat we zagen dat het krachtig was. We hebben investeerders aangetrokken en zijn voorzichtig gestart met licenties verkopen om op die manier in de praktijk te kunnen werken met de app.’

Waarbij het volgens Vogelzang een voordeel was dat VIEMR al bestond. ‘We hadden veel kennis en ervaring al in huis en zijn op zoek gegaan naar zorg- en financiële expertise. Dat was nodig, want je moet de zorgsector echt wel kennen om daar zaken te doen.’

Misschien later ook voor consumenten

In 2020 begon de verkoop en binnen een paar jaar waren dertien mensen in dienst. Het onderkomen aan het Emmaplein was snel te klein en sinds een half jaar zit VRelax aan de Rozenburglaan. Daar werken nu een kleine twintig mensen en is ruimte voor verdere groei. Dit jaar zijn acht nieuwe mensen, waaronder vijf accountmanagers, voorzien. ‘Voorlopig werken we alleen voor instellingen en bedrijven. Rechtstreeks naar de consument is een hele andere markt. Dat is misschien voor later.’

Als je het product afpelt, zijn slimme software, innovatieve technologie en unieke beelden de succesvolle sleutel. Het verkopen van licenties is het verdienmodel. De app is beschikbaar in de app store van Meta en Pico, een Chinese variant. Gebruiken lukt alleen met het afnemen van een abonnement.

Een logistieke partner in Utrecht koopt de brillen in, maakt de sets klaar en verstuurt ze naar klanten. ‘In de app kun je naar meer dan zestig virtuele werelden om tot ontspanning te komen. En in combinatie met gamification-elementen als klankschalen bespelen, spierontspanningsoefeningen of sneeuw wegblazen om nog meer in een andere wereld te komen.’

Naar een andere wereld

Hierbij is het de kunst om negatieve emoties te onderdrukken waardoor positiviteit toeneemt. Het is geen vervanger van een psycholoog of psychiater, maar ondersteunend aan de behandeling van een patiënt met klachten benadrukt Vogelzang. 'Kijk: het doen van ontspanningsoefeningen kost energie. Met wat wij doen kom je op een glijdende manier in een andere wereld, wat minder moeite kost.’ Een behandelaar kan de applicatie indien gewenst via een tablet aansturen.

De beelden worden gemaakt met eigen gespecialiseerde 360 graden-camerateams. ‘Bij VIEMR hadden we als enige ter wereld een onderwatersysteem gemaakt om te filmen. Daar maken we nu nog gebruik van en het videomateriaal is ook niet te koop. We gebruiken de content exclusief voor ons zelf.’

Minder medicatie nodig

Vogelzang stelt dat VR effectief is ‘Wat we vaak zien is dat gebruik van VR mogelijkheden biedt bij mensen die uitbehandeld zijn. Er ontstaat weer ruimte voor een andere behandeling en er is minder medicatie nodig.’ Zilveren Kruis is de eerste verzekeraar in Nederland die de samenwerking met VRelax gezocht heeft.

Vogelzang is ook zeer te spreken over de toenemende kwaliteit van de nieuwste brillen. ‘Dit ontwikkelt zich exponentieel. We gaan al naar 8K resolutie per oog. Dan zie je echt geen verschil meer met de werkelijkheid.’ Ook de audio wordt steeds beter. 'In de hoofdband zitten kleine speakers die gebruik maken van spatial audio. Dat geeft een ruimtelijk effect.’

Het doel wat Vogelzang betreft - die elke dag wel een keer een bril op heeft om te testen - voor de komende twee jaar is het marktaandeel vergroten en buitenlandse markten betreden. ‘Daarnaast willen we het product nog verder brengen. Door bijvoorbeeld minigames te bouwen voor jeugd. Dat zijn 3D-geanimeerde werelden met oefeningen. We krijgen steeds meer vragen uit de zorg hiervoor.’

Levens mee gered

Vogelzang krijgt er energie van. ‘Alles wat ik graag doe komt hier samen. Het is een soort droombaan voor mij. Al hoewel er genoeg gedoe is, want het bouwen van een bedrijf gaat niet zomaar. Creativiteit, iets bouwen, van betekenis zijn en de wereld een beetje mooier maken door mensen te helpen dat drijft ons. Wij maken mensenlevens beter en hebben zelfs al voorbeelden dat levens gered zijn.’

Dit project draagt bij aan de doelstellingen uit het  Europese subsidieprogramma EFRO (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling): de RIS3-transitie. Hierin staan transities centraal die belangrijk zijn voor Noord-Nederland, zoals ‘van analoog naar digitaal’ en ‘de overgang van zorg naar (duurzame) gezondheid’ en ondersteunt ondernemers in het benutten van kansen binnen transitie die belangrijk zijn voor NNL. 

Dit artikel door Theo Sikkema is eerder verschenen op rtvnoord.nl.