“Zij hebben het idee, wij als proeftuin helpen hen waar nodig”
Innovatie groeit door doelgerichte samenwerking. Een dynamiek die centraal staat in het succesverhaal van de innovatieve startup Recell. Door de samenwerking met de proeftuin BioBizzHub van Paques konden ze hun ideeën optimaal ontwikkelen. Dit artikel belicht de essentiële ondersteuning die ze ontvingen en de deuren die daardoor opengingen. Ook andere ondernemers kunnen nu rekenen op vergelijkbare ondersteuning, dankzij de nieuwe subsidiemogelijkheid van SNN: de MKB Haalbaarheidsvoucher. Hiermee ontvangen zij financiële steun voor onderzoek in proeftuinen en worden ze begeleid door een van de provinciale MKB-organisaties, zoals IkBenDrentsOndernemer, GroBusiness en Ynbusiness.
Ondersteuning ambitieuze ondernemers
De proeftuin BioBizzHub is opgezet door Paques. Sinds 2020 ondersteunen zij ambitieuze ondernemers bij het testen en opschalen van innovatieve water- en biobased technologieën. Zo hielpen ze ook Recell; een innovatieve startup die cellulose uit reststromen haalt en omzet in duurzame grondstoffen als alternatief voor fossiele olie en gas. Na een succesvolle pilot in de hub, doet Recell dat inmiddels zelfstandig én op grote schaal.
“Vaak beschikken startups niet over de juiste faciliteiten, kennis en expertise om hun nieuwe ideeën op pilotschaal te testen en om te zetten in een succesvolle onderneming,” zegt Jaap Vogelaar, manager van de BioBizzHub. “Wij begrijpen dit probleem en helpen deze bedrijven in onze BioBizzHub met het testen en valideren van hun innovaties. We stellen onze middelen en kunde beschikbaar, zodat zij kunnen groeien, opschalen en nieuwe technologieën op de markt kunnen brengen. Bovendien hebben we een wereldwijd industrieel netwerk waar bedrijven gebruik van kunnen maken”.
De manier waarop de proeftuin samenwerkt met ondernemers en mkb’ers verschilt. Jaap: “We luisteren altijd naar wat de ondernemer nodig heeft en werken samen aan plan en uitvoering gebaseerd op die behoeften. Zij hebben het idee, wij helpen hen waar nodig. Of dat nu het beschikbaar stellen van ons laboratorium is of het actief meedenken als sparringpartner. Tegelijkertijd geven we ondernemers de ruimte om hun eigen koers te bepalen; het is immers hún bedrijf”.
Meer dan ‘het aansluiten van pijpen en kleppen’
Voor Recell, de startup van Erik Pijlman, was de ondersteuning van BioBizzHub van wezenlijk belang: “We hadden een ambitieus plan: het ontwikkelen van een methode om cellulosedeeltjes uit rest- en afvalstromen om te zetten in glucose. Zo kan afval opnieuw worden gebruikt als grondstof in de economie. Om ons idee succesvol door de testfase te krijgen, moesten we een grotere installatie bouwen: van pilotschaal á duizend liter naar een reactorsysteem van tien kubieke meter. Maar zelf beschikten wij niet over de benodigde fysieke faciliteiten voor deze ontwikkelingen”.
De BioBizzHub deed dat wel en zo maakte Recell gebruik van diens laboratorium, hardware en logistieke middelen. “Maar de waarde van deze samenwerking overstijgt het ‘aansluiten van pijpen en kleppen’”, legt Erik uit. “Het was echt een gezamenlijke inspanning waarbij we kennis en expertise deelden. Alles viel op zijn plek. We bekeken samen engineeringsvraagstukken en daagden elkaar uit in het ontwikkelingsproces. Zo haalden we het maximale uit de ideeën”. Ook de interactie met andere bedrijven in de BioBizzHub bleek zinvol. Erik: “Een waarde die vooraf moeilijk is in te schatten, maar die achteraf gezien misschien nog wel het belangrijkste was”. Jaap beaamt: “Dat is waar de groei plaatsvindt”.
“Impact vergroot je door samen te groeperen”
Een samenwerking tussen een proeftuin en innovatieve ondernemers levert voor beiden veel op. Daarnaast is het ook van grote betekenis voor de regio. Jaap legt uit: “Biobased en circulariteit zijn belangrijke thema’s in Noord-Nederland. In dit gebied zijn veel grondstoffen beschikbaar. Maar om significante stappen te zetten richting een volledig duurzaam ecosysteem, is gezamenlijke inspanning cruciaal. Met onze proeftuin willen wij daaraan bijdragen. Een plek waar bedrijven elkaar ontmoeten, inspireren en versterken in hun streven naar duurzaamheid”.
Erik voegt toe: “De omgevingsbewustheid van Paques is bewonderenswaardig. In Noord-Nederland werken we met een relatief kleine groep mensen aan innovaties zoals deze. Maar als we elkaar als bedrijven weten te vinden én groeperen, vergroten we onze relevantie en impact in maatschappelijke en duurzame vraagstukken”.
Subsidiekans voor nieuwe ondernemers
Met het oog op duurzame vooruitgang in Noord-Nederland biedt het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) subsidies aan. Eén daarvan is de MKB Haalbaarheidsvoucher, bedoeld om ondernemers te helpen hun innovatieve ideeën te testen en daarmee een stap verder te komen in de ontwikkeling. Met deze subsidie kunnen ondernemers 40% van de kosten voor het onderzoek vergoed krijgen; bijvoorbeeld voor uren, de inhuur van een proeftuin en materiaal. Samenwerking met een proeftuin is binnen deze subsidie verplicht, zodat mkb’ers profiteren van beschikbare kennis, expertise, netwerk en faciliteiten
Hulp en begeleiding van provinciale MKB-organisaties
De Provinciale MKB-organisaties IkBenDrentsOndernemer (Drenthe), GroBusiness (Groningen) en Ynbusiness (Friesland) spelen een belangrijke rol in het begeleiden van deze ondernemers. Arjen Schol, themaspecialist Financiering van Ynbusiness: “Wij helpen de ondernemer kosteloos en onafhankelijk. Onder andere met de vraagarticulatie: welke onderzoeksvragen stel je als ondernemer om een idee te testen op haalbaarheid?”. Ook Kees Tuin, programmamanager van Grobusiness, adviseert ondernemers om gebruik te maken van de regeling: “Het is een mooie kans wanneer je als ondernemer wilt innoveren. Samen verkennen we de mogelijkheden van de onderneming en we verwijzen door naar partijen die hierbij ondersteunen. De proeftuin is zo’n partij en kan de ondernemer helpen bij het uitwerken van idee tot haalbare businesscase”.
Arjen vervolgt: “Naast het vinden van geschikte samenwerkingspartijen, geven we advies over vervolgstappen in het traject.” Die stappen gaan over zaken als (vervolg)funding, het aansluiten bij toeleveranciers of ketenpartners en het vinden van ‘launching customers’ – de eerste klant(en) die een product in gebruik nemen. Arjen: “Dit alles doen we vanuit onze brede ervaring, kennis en netwerk. Zo bieden we innovatieve ondernemers de ondersteuning die zij nodig hebben”. Kees: “En om het helemaal aantrekkelijk te maken voor de ondernemer, is er deze nieuwe subsidie van SNN”.
Dit project draagt bij aan de doelstellingen uit het Europese subsidieprogramma EFRO (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling): de RIS3-transitie. Hierin staan transities centraal die belangrijk zijn voor Noord-Nederland, zoals ‘van een lineaire naar een circulaire economie’ en ‘van fossiele naar hernieuwbare energie’ en ondersteunt ondernemers in het benutten van kansen binnen transitie die belangrijk zijn voor NNL.