Van actiegames naar gezondheid: “Met VR maken wij mentale zorg toegankelijk”

Ik wil mensen niet verslaafd maken

“Ik heb zelf twee zoons en zie hoe ze op kunnen gaan in spellen als Roblox en Fortnite. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?” vertelt Ronnie. Als vader werd hij steeds meer geconfronteerd met de impact van technologie op kinderen. Het zette hem aan het denken: wat draagt zijn werk bij aan de wereld? “Ik wilde niet meer bezig zijn met hoe ik mensen langer aan een scherm gekluisterd kan houden. Ik wil iets nalaten waar ik trots op kan zijn. Iets goeds doen.” 

Dat besef bracht een ommekeer. Ronnie besloot zijn kennis uit de game-industrie in te zetten voor een groter doel: het verbeteren van de mentale en fysieke gezondheid. “Games zijn ontworpen om mensen betrokken te houden en ze telkens terug te laten komen. Diezelfde technieken kun je ook gebruiken om mensen gezonder te maken, om zorg leuker te maken en dichterbij te brengen.” 

En dat is hard nodig, benadrukt hij. “Mentale gezondheid wordt steeds belangrijker. Veel mensen hebben stress door werk, gebeurtenissen of omstandigheden. Tegelijkertijd is zorg moeilijk toegankelijk. Mensen komen op een lijst en wachten soms maanden op hulp. Of ze ervaren een drempel. Met VR kunnen we die kloof deels overbruggen.” 

Alsof er iemand naast je staat

VerseUs ontwikkelde samen met Ancora Health een Virtual Reality-toepassing om mensen met posttraumatische stressstoornis (PTSS) te helpen. Ancora, gespecialiseerd in innovatieve software voor medische toepassingen, bracht die expertise in voor dit project. José Castela Fort, Head of Health Science: “Onze missie is om binnen vijf jaar vijf miljoen gezonde jaren toe te voegen aan de gemeenschap. Digitale oplossingen om de gezondheidszorg te verbeteren zijn daarbij cruciaal. Het maakt dat zorg bereikbaar is voor iedereen – ongeacht locatie of sociaaleconomische status.” 

Eerst richtten de partners zich op exposure-therapie, waarbij patiënten in een veilige omgeving worden blootgesteld aan situaties die hun trauma oproepen. “Bijvoorbeeld iemand die een oorlog heeft meegemaakt: die zou via VR kunnen ‘teruggaan’ naar het oorlogsgebied,” legt Ronnie uit. “Maar deze aanpak bleek minder geschikt voor bredere toepassingen.” 

Digitale oplossingen om de gezondheidszorg te verbeteren zijn daarbij cruciaal. Het maakt dat zorg bereikbaar is voor iedereen – ongeacht locatie of sociaaleconomische status. –  José Castela Fort, Head of Health Science 

Daarom verschoof de focus naar een EMDR-module. Een virtuele coach begeleidt de patiënt en geeft instructies, terwijl visuele prikkels het verwerkingsproces versnellen. “Het voelt alsof er echt iemand naast je staat om je door die moeilijke momenten heen te helpen,” zegt Ronnie. De module is bedoeld voor gebruik binnen de gezondheidszorg en vereist de begeleiding van een specialist. “Het is een hulpmiddel, geen vervanging van de therapeut,” benadrukt Ronnie. “Al bewegen we wel die kant op. In de toekomst zie ik zeker een zelfstandige toepassing.” 

Hulp binnen handbereik

Maar Ronnie en zijn team wilden nú al een zelfstandige toepassing ontwikkelen. Voor mensen die niet op een specialist kunnen wachten. Of mensen met andersoortige mentale klachten of vraagstukken. “Veel mensen hebben direct hulp nodig, maar door wachttijden of barrières krijgen ze die niet. Daar wilden we iets aan doen,” legt hij uit. Daarom ontwikkelden ze Recharge XR, een Virtual Reality-toepassing die 24/7 beschikbaar is en zonder specialist gebruikt kan worden. “Met deze app kunnen mensen aan zichzelf werken, elke dag.” José: “Het is een flinke uitdaging om een product gebaseerd op cognitieve gedragstherapie om te zetten naar een VR-toepassing voor EMDR. Maar samen hebben we die horde genomen.”  

De app biedt laagdrempelige mentale zorg, gericht op ontspanning en persoonlijke ontwikkeling. Gebruikers kunnen kiezen uit ademhalingsoefeningen, lichte bewegingen en mindfulness. Dankzij Artificial Intelligence wordt de virtuele begeleiding volledig op maat gemaakt. “Van stem, uitstraling en locatie tot de inhoud van de oefeningen – alles afgestemd op de gebruiker,” zegt Ronnie. “Je hoeft niets te typen of ingewikkeld in te stellen. Gewoon de bril opzetten en beginnen. Zo maken we mentale zorg simpel en persoonlijk.” José voegt toe: “De systemen achterhalen snel wat iemand nodig heeft. Dat maakt de behandeling niet alleen direct beschikbaar, maar ook effectief. Het bevordert de zelfredzaamheid van de patiënt enorm.” 

Binnen een jaar van idee naar product, dat kan hier

De ontwikkeling van de VR-toepassingen van VerseUs en Ancora kwam mede tot stand dankzij de subsidie Valorisatie uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO-Programma). “Zonder die subsidie hadden we dit niet kunnen doen,” zegt Ronnie. “Innovatie kost tijd, expertise en vooral geld. Dankzij de financiële steun konden we experimenteren en een product ontwikkelen dat er nog niet was.” José vult aan: “Subsidies als deze zijn onmisbaar voor startups. Het gaf ons de nodige middelen om ideeën van de tekentafel te brengen naar een werkbaar prototype. Een ambitieus project als dit was anders buiten ons bereik gebleven.”

Subsidies als deze zijn onmisbaar voor startups. Het gaf ons de nodige middelen om ideeën van de tekentafel te brengen naar een werkbaar prototype. - José Castela Fort, Head of Health Science

De steun bood niet alleen financiële ruimte, maar ook een vruchtbare omgeving om ideeën te laten groeien. “In landen als de Verenigde Staten of China draait alles om: wat krijg ik ervoor terug? Maar hier in Drenthe is de vraag: hoe kunnen we samen een betere zorg realiseren?”, legt Ronnie uit. “Die mentaliteit maakt Noord-Nederland uniek. Onderzoekers, zorginstellingen en technologische innovators werken samen om echt iets nieuws te realiseren. Binnen een jaar van idee naar product – dat kan hier.” 

Wie het ervaart, is om

De grootste uitdaging is volgens Ronnie het overtuigen van mensen. “Bij mentale gezondheid denkt niemand meteen: laat ik een VR-headset opzetten,” legt hij uit. “Het kan zelfs wat eng klinken om je hoofd bloot te stellen aan technologie. Maar zodra mensen het proberen, zijn ze om.” Daarom zet VerseUs sterk in op demonstraties en directe ervaringen. Arnold Boekema van VerseUs speelt hierin een sleutelrol. “Arnold heeft een groot netwerk in de zorgsector en brengt ons in contact met professionals die nog niet aan VR denken,” vertelt Ronnie. “Zo kunnen we laten zien hoe laagdrempelig en effectief het is. Zodra zorgprofessionals het ervaren, zien ze meteen de mogelijkheden.” 

Met META aan je zij

Ook het bereiken van de consument is een uitdaging. Veel mensen kopen een VR-headset voor actie en entertainment. “Dat is wat ze gewend zijn,” legt Ronnie uit. “De moeilijkheid zit niet in de kwaliteit van onze app, maar in het doorbreken van aannames. Met Recharge willen we laten zien dat VR niet alleen voor games is, maar ook een krachtige tool kan zijn om je beter te voelen.”

VerseUs werkt samen met META, de marktleider in VR-headsets. META speelt een belangrijke rol in de groei van Virtual Reality, zowel technologisch als financieel. “Ze willen VR zo groot mogelijk maken, zelfs als dat betekent dat ze headsets bijna gratis weggeven,” zegt Ronnie. “Daar profiteren wij van. Maar zonder goede apps worden headsets weer niet verkocht. Het is een beetje een kip-en-ei-verhaal. Samen bouwen we aan een ecosysteem waarin VR en mentale zorg hand in hand gaan.”

Échte impact maken

De EMDR-module trekt aanvragen vanuit werkgevers en universiteiten wereldwijd. José: “We zijn gevraagd om een deel van de ontwikkelde technologie in te zetten als onderdeel van een programma voor geestelijke gezondheid voor jongvolwassenen bij twee grote werkgevers in Nederland en buitenlands universiteiten. We kijken dus zeker hoe we deze technologie verder kunnen inzetten in de toekomst.” 

Ook de Recharge-app vindt steeds meer gebruikers, al is het bereik nog bescheiden. “De meeste afname zien we in de Verenigde Staten, waar één op de drie jongeren tussen de 16 en 21 jaar al een VR-headset heeft,” vertelt Ronnie. “In Europa lopen we achter, maar landen als Duitsland en Engeland tonen steeds meer interesse. Het is mooi om te zien dat onze toepassingen waardering krijgen.” 

“De meeste afname zien we in de Verenigde Staten, waar één op de drie jongeren tussen de 16 en 21 jaar al een VR-headset heeft” - CEO Ronnie Nelis van VerseUs 

Hoewel miljoenen mensen wereldwijd zijn actiegames speelden, voelt Ronnie daar weinig trots voor. “Dat is gewoon werk,” zegt hij nuchter. “Maar als 8000 mensen onze gezondheidsapp gebruiken en zeggen: ‘Dit werkt écht,’ dan weet ik dat we goed bezig zijn. Dat is de beste motivatie om door te gaan en nog meer impact te maken.” 

Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door de subsidie Valorisatie, vanuit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Dit Europese subsidieprogramma wil de samenhang binnen Europa versterken en de verschillen tussen Europese regio’s verkleinen. Met het EFRO-Programma werken we aan het ontwikkelen van de regionale economie in Noord-Nederland. En aan het versterken van een open en creatief ondernemers- en innovatieklimaat, waar ruimte is voor nieuwe ontwikkelkansen en slimme ideeën die bijdragen aan een toekomstbestendige economie en arbeidsmarkt.