De kracht van de Mienskip: vrijwilligers laten tonnenproject slagen
Hoe verander je een verlaten stuk grond in het kloppend hart van een dorp? Voor Mantgum is het antwoord eenvoudig: samen de schouders eronder zetten. Precies dát is waar ‘de Mienskip’ om draait - de kracht van de gemeenschap. Dankzij de inzet van honderden vrijwilligers en de financiële steun van de LEADER-subsidie kwam recreatieplan 'Boppeslach' tot leven. Een initiatief dat niet alleen de sociale samenhang versterkt, maar ook de lokale economie een flinke impuls geeft.
Dat gaan we gewoon doen
Tijdens een gezellig samenzijn in ‘dorpshuis’ MFC De Wjukken - gelegen aan het sportveld van Mantgum - werd het zaadje gepland. Tussen de ongedwongen gesprekken en een glas wijn mijmerden Jant van Dijk en Baukje Stienstra, samen met andere dorpsgenoten, over wat ze voor het dorp konden doen. De blik viel op het verlaten baggerdepot achter het sportveld, een stuk land dat al jaren nutteloos achter een hek lag. "Waarom niet iets moois maken van dat terrein?" vroegen ze zich af. En zo was het ambitieuze plan geboren: een plek creëren waar het hele dorp elkaar kan ontmoeten. "Wat begon met bloembakken, eindigde met een recreatieplan van drie ton: project Boppeslach," vertelt Jant.
“De een maakte tekeningen, de ander regelde de vergunningen. Het was echt teamwork. En dat alles als dorpsgenoten, vastberaden om er samen iets bijzonders van te maken." - Jant van Dijk, een van de initiatiefneemsters
Al snel kwam het project in een stroomversnelling. Boppeslach werd een echt dorpsinitiatief, gedragen door een groep enthousiaste vrijwilligers en met een gedeelde overtuiging: dit móest slagen. Jant nam organisatorisch de leiding, terwijl Baukje zorgde dat het financiële plaatje klopte. “Iedereen bracht iets in, passend bij de eigen expertise”, vertelt Jant. “De een maakte tekeningen, de ander regelde de vergunningen. Het was echt teamwork. En dat alles als dorpsgenoten, vastberaden om er samen iets bijzonders van te maken."
Soepel en snel
Door hun zorgvuldige voorbereiding en vasthoudendheid hadden ze de financiering snel voor elkaar. “In juni moest alles ingeleverd zijn,” zegt Jant, “en in november hadden we drie ton.” Ervaring met subsidies via SNN hadden Jant en Baukje al en daardoor verliep de aanvraag soepel. Baukje: “Je moet aan veel voorwaarden voldoen, maar wat ons goed hielp is om direct vanaf de start alles op orde te hebben. Dat maakt de rest veel makkelijker. Zo hielden we de vrijwilligersuren secuur bij en brachten we de kosten van materialen en diensten goed in kaart.” Naast de Europese LEADER-subsidie via SNN wisten ze nog zo'n twintig andere fondsen te mobiliseren, zoals het Oranje Fonds en het VSB Fonds.
Het financiële plaatje was niet het enige dat soepel en snel verliep. Dat geldt ook voor de uitvoering van het project met een indrukwekkende vrijwilligersinzet: 175 mensen op een dorp van 1100 inwoners. "Het was echt een dorpsproject," zegt Jant. "Van het aanleggen van het wandelpad en het timmeren van picknickbanken tot het koken van soep en het smeren van broodjes, iedereen deed mee. We hebben zelfs mensen gehad die tijdens het project leerden hoe ze moesten straten." En voor wie denkt dat de organisatie en aansturing van zo’n grote groep ingewikkeld is… ook dat verliep verrassend gestroomlijnd. "Een appje, en het was geregeld," aldus Jant. "Wie kan zaterdag komen helpen? En dan stond iedereen er."
‘Fan bagger nei better’
Het Friese credo ‘Fan bagger nei better’ van plan Boppeslach had niet passender kunnen zijn. Het voormalige baggerdepot kent een prachtige nieuwe invulling die de centrumfunctie van dorpshuis De Wjukken en de sportvelden versterkt en waar veel Mantgumers nu van genieten. Bovendien vormt het nu een uitnodigende entree voor wandelaars, fietsers en vaarders die het dorp binnenkomen. “Want heel eerlijk: de waarschuwingsborden met ‘verboden te betreden – drijfzand – gevaarlijk’ van voorheen waren niet bepaald gastvrij”, aldus Jant.
Het opruimen van al dat bagger en drijfzand vormde de grootste onderneming. “Achter het hek lag al tien jaar een hoge berg grond, afkomstig uit de vaart. Er moest een grondverwerkingsbedrijf met flinke graafmachines aan te pas komen om alles op te ruimen en het terrein toegankelijk te maken”, legt Jant uit. Daarna legden ze een rolstoelvriendelijk wandelpad rondom het sportveld aan en werd het terras van De Wjukken vergroot, inclusief een nieuwe schuifpui om de verbinding tussen binnen en buiten te versterken. Met dat ‘buiten’ zit het ook wel goed: een flink aantal nieuwe bomen en heesters, een Bijenflinterlint (Bloemrijke berm voor bijen en vlinders) de beweegtuin met sport- en speltoestellen en een natuurspeeltuin. Het mooie kunstbeeld van Hein Mader maakt het geheel af.
Iets machtigs moois
Met de voltooiing van het project vormt het recreatiegebied nu het nieuwe hart van het dorpsleven in Mantgum. "Het is echt een 'loopje' geworden voor de bewoners," vertelt Jant. "Waar het eerst een plek was waar je aan voorbij ging, is het nu een levendig onderdeel van de gemeenschap." Kinderen spelen op de nieuwe speeltoestellen, vissen tussen het groen of racen van de kabelbaan. Ouderen maken een wandeling over het rolstoelvriendelijke pad, terwijl anderen neerstrijken op het terras van dorpshuis De Wjukken voor een kop koffie of een praatje, met een prachtig uitzicht over de sportvelden. En ook de wekelijkse bootcamp - spontaan ontstaan en inmiddels met zo'n 90 deelnemers - is een groot succes.
"Zelfs mensen die voorheen minder betrokken waren, naaiden ineens kussens of hielpen bij de catering.” - Jant van Dijk
Ook de lokale economie heeft een flinke boost gekregen door het project. "We kozen onze leveranciers heel bewust allemaal uit de eigen regio," vertelt Baukje. "Daarnaast merk je dat het recreatiegebied bezoekers uit omliggende dorpen aantrekt, die hier naartoe komen om te genieten van het groen en de faciliteiten." Lokale ondernemers merken het verschil: meer mensen lopen na een bezoek aan het recreatiegebied nog even langs de bakker of doen snel een boodschap in de supermarkt.
De kracht van Boppeslach zit niet alleen in de veranderingen die je kunt zien, maar vooral in wat het doet voor mensen. Het project heeft voor een sterke verbinding gezorgd. "Er is een gevoel van saamhorigheid ontstaan," zegt Jant. "Zelfs mensen die voorheen minder betrokken waren, naaiden ineens kussens of hielpen bij de catering. Dit project heeft de gemeenschap echt samen gebracht, en daar zijn we ontzettend trots op." Baukje bevestigt: “En dát is wat de Mienskip betekent: samen als gemeenschap iets machtigs moois realiseren."
Dit project is mede mogelijk gemaakt de subsidie LEADER Samenwerking Noardwest Fryslân, onderdeel van het Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3). De LEADER-subsidie is binnen het nieuwe Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB 23-27) opnieuw beschikbaar voor projecten die de lokale leefbaarheid en economie versterken. Deze subsidie wordt gefinancierd door de Europese Unie en de provincies. SNN ondersteunt bij het afhandelen van de LEADER-subsidies.
Raak Geïnspireerd door meer verhalen van inwoners en ondernemers uit Noord-Nederland
Educatief Lytshús bij Martena Zathe
Ooit het domein van de adel, nu het hart van een betrokken gemeenschap: landgoed...
Leegstaand pand wordt sfeervolle Huiskamer van Kollum
Het oude gemeentehuis van Kollum. Een monumentaal pand. Verpauperd door 18 jaar...